|
|
|
Tularemia
Charakterystyka bakterii
F. tularensis jest obligatoryjnym tlenowcem. Bakterie in vivo wytwarzają otoczki i świeżo wyizolowane z organizmu tworzą gładkie lśniące kolonie. Wraz z kolejnymi pasażami tracą zjadliwość i tworzą kolonie szorstkie. F. tularensis w hodowli jest pleomorficzna. Bakterie są nieruchliwe, rosną w temperaturze od 24 do 39oC i wymagają obecności cysteiny w pożywce (słabo rosną na standardowych podłożach). Kolonie bakterii są bezbarwne.
Bakterie F. tularensis na podłożu z krwią nie wywołują hemolizy.
Kolonie F. tularensis na agarze czekoladowym.
Zdjęcie autorstwa Larry Stauffer pochodzi z kolekcji CDC.
Poznano dwa typy szczepów: A i B, które obecnie określa się jako F. tularensis subsp. tularensis (typ A) oraz F. tularensis subsp. holarctica, dawniej paleartica (typ B). Odmiany te są niezrożnialnie serologicznie, mają jednak inny zasięg geograficzny, odmienne niektóre właściwości biochemiczne i można je rozróżnić poprzez rybotypowanie (analiza 16S rRNA). Zakażenia szczepami typu A, który jest wysoce wirulentny, zwykle występują na obszarze Ameryki Północnej. Typ B łagodniejszy jest rozpowszechniony w Europie i Azji. W Polsce w zeszłym roku nie odnotowano ani jednego przypadku tularemii, dwa lata temu stwierdzono 2 przypadki zakażenia bakteriami F. tularensis (dane PZH, Meldunek roczny 2001).
Mechanizm patogenezy w przypadku tularemii nie jest dobrze poznany, do wirulencji zapewne przyczynia się obecność otoczki i LPS. Jak dotąd nie wykryto żadnej toksyny wytwarzanej przez bakterie F. tularensis. Wysoka zakaźność sprawia, że praca nad tymi bakteriami wymaga laboratoriów wysokiej klasy bezpieczeństwa biologicznego (tak zwanych laboratoriów BSL-2 i BSL-3). Wiadomo, że bakterie są względnym pasożytami wewnątrzkomórkowymi i mogą namnażać się wewnątrz makrofagów, które roznoszą bakterie z miejsca infekcji do okolicznych węzłów chłonnych. Wraz z makrofagami przez krążenie dostają się do różnych organów wewnętrznych: śledziony, wątroby, płuc. Tam dochodzi do wytworzenia ropni, które przechodzą w zarniniaki (podobnie jak przypadku gruźlicy)
W jaki sposób można się zarazić?
Człowiek może się zarazić tularemię po ukąszeniu przez kleszcze lub gzy. Ponieważ w śliniankach kleszczy nie stwierdzono obecności bakterii F. tularensis, prawdopodobnie zakażenie następuje przez ich odchody. Inną drogą zakażenia jest - bezpośredni kontakt z chorymi zwierzętami lub ich mięsem. Dawniej choroba była często powiązana ze sprawianiem królików, stąd też zwyczajowa nazwa tularemii - gorączka królików.
Innym źródłem zakażenia jest zarówno dla zwierząt jak i człowieka skażona woda.
Do infekcji dochodzi także poprzez kontakt ze skażonym materiałem biologicznym. Nawet krótka ekspozycja na bakterie np. otwarcie płytki Petriego może doprowadzić do zachorowania. Zakażenia tularemią należą do najczęstszych zakażeń, do jakich dochodzi w laboratorium. Tularemia zajmuje trzecią - przed brucelozą i durem brusznym - pozycję na liście najczęstszych zakażeń laboratoryjnych, za tularemią są zakażenia Mycobacterium tuberculosis oraz wirusem zapalenia wątroby typu B.
Pomimo wysokiej infekcyjności tej bakterii nie opisano dotąd przypadków przenoszenia się choroby z człowieka na człowieka. Dlatego też nie jest konieczna izolacja chorych (nawet przy postaci płucnej) .
Objawy tularemii
W wyniku rozpylenia bakterii F. tularensis najbardziej prawdopodobnebędzie wystąpienie tularemii płucnej i durowej. Czas inkubacji waha się od 1-14 dni, symptomy pojawiają się nagle zwykle po 3-5 dniach. Postać płucna i durowa objawia się gorączką, bólami głowy i gardła, suchym kaszlem i ogólnie złym samopoczuciem. Z tego względu tularemia może być mylona z grypą pneumokkowym zapaleniem płuc lub atypowymi zapaleniami płuc wywołanymi na przykład przez Legionella lub Mycoplama. Postać płucna tularemii ma na szczęście łagodniejszy przebieg niż wziewna postać wąglika lub dżuma płucna i rzadziej prowadzi do śmierci (30% nie leczonych przypadków, < 10% leczonych)
Strona 1 | Strona 2 | Strona 3 | Szukaj